[Dutch edition of first work against witch hunt, anti violence, Oudewater, 1657] Cautio Criminalis Dutch translation: Waer-borg om geen quaed hals-gerecht te doen. Dat is een boek vertoonende hoemen tegen de toovenaers procedeert […] beschreven door een Roomsch godt-geleerde [= Friedrich Spee von Langenfeld], vertaelt door N.B.A. [= N. Borremans]. Met een voor-rede van het wegen der toovenaers tot Oudewater. Amsterdam, Jan Hendriksz en Jan Rieuwertsz, 1657, [colophon: J. de Jonge 1657], (36)+513+(2) pp..
SKU: B10031
Waller 1578; Muller 537 ‘zeldzaam’; Van Doorninck pag. 418, 419; H.J.J. Zwetsloot, Friedrich Spee und die Hexeprozesse, Trier, 1954. Nederlandse editie van ‘Cautio Criminalis’, (1631), het eerste succesvolle werk tegen de heksenjacht, geschreven door de Duitse jezuiet Friedrich Spee (1591-1635). Spee schreef het boek ter informatie van de gerechtelijke instanties die regelmatig door onzorgvuldig optreden onschuldigen als heks ter dood veroordeelden. De Nederlandse vertaling was van Nicolaas Borremans (ca. 1624-na 1679), Remonstrants predikant te Maasland die ook dichter en vertaler was. Borremans richt zich in een voorrede dd. 18-12-1656 tot Wilhelmus Meerman en deelt mee enkele jaren in Oudewater te hebben gewoond en meegemaakt te hebben dat in 1647 een R.K.-vrouw uit Lange Linschoten van hekserij werd beschuldigt. Voorts geeft hij de tekst van een officiële acte dd. Oudewater 24-12-1644 waarbij Maria Konings, dochter van Gerraerdt Hesseling werd gewogen en daardoor werd vrijgesproken van hekserij. Tenslotte haalt hij een uitvoerige brief aan van het stadsbestuur van Oudewater over de procedures rond het wegen van heksen.