Jacob Folkema (1692-1767), after Johannes Hilarides (1649-1726) and G. van de Haven

[Antique title page, ca. 1718] Title prent van de Atlas Ottens [Atlas der Provintie Utrecht, IV Deel], published ca. 1718, 1 p.

Name: [Antique title page, ca. 1718] Title prent van de Atlas Ottens [Atlas der Provintie Utrecht, IV Deel], published ca. 1718, 1 p.
SKU: PR121028
Price: 110.00 EUR
Availability: OutOfStock

On the pedestal in the middle is the personification of Cartography, with a globe in her hand that she measures with a compass. A sheet of paper [originally a map of Friesland] rests on her thigh. It reads: ATLAS DER PROVINTIE UTRECHT IV DEEL. At her feet, a measuring chain, a measuring wheel and a portrait of Willem IV van Oranje-Nassau. Below is a pedestal with the handwritten title: Inhoudende Plans en Profils nevens Gesigte van MONTFOORT Poorten en Gebouwen &ct. … Cartography keeps a watchful eye on Whimsy (Wispeltuer), on the bottom left corner. He stands for the fickleness that the Frisian country has to adapt to: a forest could suddenly be under water, because his body melts due to the salty water of the sea. Above left of his head a shield with the coat of arms of Friesland (with slanting beams and pompeblêden). The threat of the sea is depicted in the lower right corner by a dashing Neptune (Sea Guardian). Left and right of Cartography more figures related to Friesland and its fertile nature, fishing and agriculture. On the left, with her arm resting on a jug from which water flows, a stream goddess (Stroomwachtess) with the personification of fishing (Visschevang) on the right of her. Above them from left to right: a satyr with a flute as the personification of nature (Natuer), the personification of the woods with oak leaves (Woudman) and the personification of peat extraction (Woman Veenbrand). Bottom right her wife Onland, who is mourning the damage caused to the land by peat extraction.

To the right of Cartography sits Flora and/or Ceres (Woman Field Crop) with a cornucopia, she stands for the abundance that flows from the land. Above her, in the background, two female personifications associated with green meadows and/or lawns: Beemdeheil and Graazevol. To the right, holding in one hand a trumpet with a freedom hat and in the other hand a shield with the coat of arms of the province of Utrecht, is the Frisian Virgin. In the background is a landscape with characteristic Frisian elements, such as the Sjaerdemaslot in Franeker and the fire-breathing Rode Klif in Gaasterland (which would have been a volcano in ancient times).

Despite all the Frisian details, this plate was employed as frontispiece to an album with views of the Utrecht province, hence all the possible modifications were placed on the sheet on the legs of Carthography, on the pedestal at center and on the shield to the right. In order to allow these modifications the plate was covered in the pertinent regions (possibly with leather pieces or other materials).

As PR121029 also shows, the plate was reused several times with these different purposes. Also the Rijksmuseum holds several impressions with these modifications, see inv. RP-P-AO-22-0.

Originally, the frontispiece opened Bernardus Schotanus à Sterringa’s Uitbeelding der Heerlijkheit Friesland. Zoo int algemeen, als in haare XXX bijzondere grietenijen (…). Leeuwarden, firstly published by François Halma in 1718.

[NL] Oorspronkelijk was de prent echter bedoeld als titelpagina voor een gebonden atlas met kaarten van Friesland, waardoor een deel van de hier volgende beschrijving betrekking heeft op die context. Op het voetstuk in het midden staat de personificatie van de cartografie, met in haar hand een aardbol die ze met een passer meet. Op haar bovenbeen rust een blad met het handgeschreven deel van de atlas (oorspronkelijk een kaart van Friesland). Aan haar voeten een meetketting, een rond (land)meetkundig instrument en een portret van Willem IV van Oranje-Nassau. Daaronder de handgeschreven titel van dit deel van de atlas. Ze houdt een wakend oog op Wispelturigheid (Wispeltuer), linksonder. Oorspronkelijk staat hij voor de wispelturigheid waar het Friese land zich naar moest schikken: een bos kon opeens onder water staan, want zijn lichaam smelt door het zoute water van de zee. Linksboven zijn hoofd een wapenschild met het wapen van Friesland (met schuinbalken en pompeblêden). De dreiging van de zee is rechtsonder verbeeld door een onstuimige Neptunus (Zeevoogd). Links en rechts van Cartografie nog meer figuren die oorspronkelijk betrekking hadden op Friesland en haar vruchtbare natuur, visserij en landbouw. Links, met haar arm leunend op een kruik waar water uitstroomt, een stroomgodin (Stroomvoogdess) met rechts van haar de personificatie van de visserij (Visschevang). Boven hen van links naar rechts: een sater met fluit als personificatie van de natuur (Natuer), de personificatie van de bossen met eikenloven (Woudman) en personificatie van de turfwinning (vrouw Veenbrand). Rechtsonder haar vrouw Onland, die rouwt om de schade die de turfwinning aan het land veroorzaakt. Rechts van Cartografie zit Flora en/of Ceres (vrouw Veldgewas) met korenaren en cornucopia, ze staat voor de overvloed die voortvloeit uit het land. Boven haar, op de achtergrond, twee vrouwelijke personificaties die in verband staan met groene weides en/of grasvelden: Beemdeheil en Graazevol. Rechts, met in haar ene hand een bazuin met daarop een vrijheidshoed en in de andere hand een schild met het wapen van Amsterdam, de personificatie van het gebied van dit deel van de atlas (oorspronkelijk de Friese Maagd met het provinciewapen met twee leeuwen). Op de achtergrond een landschap met kenmerkende Friese elementen, zoals het Sjaerdemaslot te Franeker en de vuurspuwende Rode Klif te Gaasterland (zou in de oudheid een vulkaan zijn geweest).

SKU: PR121028

Etching an engraving on paper, with additions in pen and brown ink; total: 490 x 311 mm, mounted on a sheet of paper; in good condition.

€ 133,10 (€ 110,00 ex. btw)

Out of stock