Heyns, Maria
Literature female author 1647 | Bloemhof der doorluchtige voorbeelden (…), ‘t Aemsteldam, Jacob Lescaille, Jan van Hilten 1647, (8)+376 pp. First edition. Earliest translations of Montaigne by female author Maria Heyns.
Female poetry and one of the earliest translations of Montaigne. First edition. Only book written by her. 8 circular emblem engravings in the text. Complete copy.
Full parchment binding, with some wear. Quarto edition, 4º . Small tear on the right top of the titlepage. Missing a right below corner on pae 353 and 305. 8 emblems with: Sunflower (zonnebloem), Diogenes in the barrel (de ton), peacock (pauw, human being under a shell (Mens onder een reusachtig slakkenschild), hedgehog (egel), Dolphin (Dolfijn), birds (vogels) and a chameleon (kameleon). In the text: Cicero, Plinius, Horatius, Cats, Aristoteles, Homerus, Aventius, Augustus, Carthago, Montaigne, etc.
Full title: Bloemhof der doorluchtige voorbeelden daer in Door ware, vreemde en deftige geschiedenissen, leerringen en eygenschappen, alles dat de mensch tot nut en vermaek verstrekken kan, te bemerken is. Uit de schriften van Philippus Camerarius, Michiel de Montanje en andere schrijvers getrokken en vertaelt, door Maria Heyns.
[NL] Maria Heyns was een Nederlandse schrijfster, vermoedelijk geboren rond 1615 in Kampen. Ze is vooral bekend om haar enige werk, ‘Bloemhof der doorluchtige voorbeelden’, gepubliceerd in 1647. Zij verbleef in 1647 in Schoonhoven en voltooide daar de opdracht aan Sibylle van Griethuysen.
‘Bloemhof der doorluchtige voorbeelden’ is een verzameling van historische anekdotes, essays en moralistische beschouwingen. Het werk bevat ook vertalingen van elf essays uit het derde boek van Michel de Montaigne’s ‘Essais’, waarmee Heyns een van de eerste Nederlandse vertalers van Montaigne was. Daarnaast zijn er emblematische gravures opgenomen, afkomstig uit het werk van Zacharias Heyns, wat suggereert dat er mogelijk een familierelatie tussen hen bestond. Het boek werd gedrukt door Jacob Lescailje voor Jan van Hilten in Amsterdam. Het titelblad bevat een vignet en zes emblematische gravures van Jan Swelinck, overgenomen uit Zacharias Heyns’ ‘Emblemata’ van 1625. Het boek is een mengeling van historische anekdotiek, essays, emblemata en recht toe recht aan moralisme, in proza dat soepel leest. waarschijnlijk geinspireerd op De Wetssteen der vernunften van Jan de Brune de Jonge uit 1644. Het laatste kwart van de Bloemhof bestaat voornamelijk uit de letterlijke vertalingen van veelal complete essays van Montaigne (Essais 1580-1588). Nooit eerder waren in één keer zoveel teksten van Montaigne in het Nederlands vertaald. Auteurs als Jacob Cats, Johan van Beverwijck en Johan de Brune hadden hier en daar Montaigne geciteerd, en al in de zestiende eeuw hadden Jan van Hout en H.L. Spiegel zelfs een en ander vertaald, maar deze vertaalexperimenten waren tot dan toe zonder serieus vervolg gebleven.
Opvallend is dat Maria Heyns ook essays uit de derde en laatste bundel van Montaigne vertaalde, waar de toon van de virtuoze aartstwijfelaar nog persoonlijker en intiemer is dan in het vroegere werk. In de bundel van Heyns wordt Montaignes ik-vorm gewoon gehandhaafd. Hoe de lezer Heyns’ eigen werk en de Montaigne-vertalingen nog kon scheiden is raadselachtig. Eerder in het werk is de auteur evenmin erg prominent aanwezig, maar dat het om een eigentijds persoon van Nederlandse herkomst gaat blijkt uit verwijzingen naar bijvoorbeeld H.L. Spiegel en Jacob Cats. Onder deze Nederlandse verwijzingen vallen die naar Zacharias Heyns het meest op; van hem zijn diverse emblemata, inclusief de picturae, opgenomen.
Omdat het werk van Zacharias Heyns te midden van de Nederlandse ontleningen in de Bloemhof zo de boventoon voert, roept dit opnieuw de vraag op of Maria niet nauw verwant was aan de omstreeks 1638 overleden drukker/dichter. Heeft ze wellicht een en ander van hem geërfd, bijvoorbeeld de originele etsplaten van de emblemen die in 1647 haar Bloemhof gingen sieren? (Bron: 1001 Vrouwen, tekst Rene van Stipriaan).
Philipp Camerarius (1537-1624) schreef ‘Operae Horarum Subcisivarum, Sive Mediationes Historicae’, een verzameling essays en historische meditaties die een breed scala aan onderwerpen behandelen, varierend van geschiedenis en politiek tot natuurkunde. Camararius’ werk werd in 1600 door de Romeinse geloofscongregatie op de Index van verboden boeken geplaatst.
emblemata – vrouwen literatuur – Montaigne – Receptie klassieken – prozaschrijfster – emblems
SKU: BB110355
€ 2.180,00(€ 2.000,00
![[Antique print, engraving] Holy Family with St. John (Life of the Virgin; set), published 1593, 1 p.](https://arinevandersteur.nl/wp-content/uploads/59725_1-1-scaled-1-356x356.jpg)
![[Antique print, engraving] Holy Family with St. John (Life of the Virgin; set), published 1593, 1 p.](https://arinevandersteur.nl/wp-content/uploads/goltzius_9-scaled-1-356x356.jpg)
