[Rare literature 1867-1868] Op de hoogte. Roman. Vertaald uit het Duits. Utrecht, L.E. Bosch en zoon, 1867-1868. [3 volumes]

‘Auf der Höhe’ (1865) is een van de vele romans die Berthold (eigenlijk Moses Baruch) Auerbach (1812 – 1882) heeft geschreven. Het was zijn bedoeling rabbijn te worden, maar zijn lidmaaschap van de Bürschenschaftler, de patriottische studentenvereniging in Duitsland, verhinderde dat. De autoriteiten beschouwden het als een staatsgevaarlijke activiteit. Hij werd gearresteerd en tot tweeëneenhalve maand vestingstraf veroordeeld. Daarmee was het rabbinaat onbereikbaar geworden en moest hij van zijn pen gaan leven. Bijzondere belangstelling had hij voor de filosoof Spinoza: hij schreef een biografie over hem en vertaalde zijn werk in het Duits. ‘Op de hoogte’, gebaseerd op de spinozistische levensleer, werd in Nederland een succes; in 1870 volgde al een tweede druk. Literair-historisch gezien zijn vooral Auerbachs realistische beschrijvingen van het boerenleven van belang. Hij heeft daarmee invloed uitgeoefend op grote Europese romanciers als Balzac, Toergenjew en Tolstoi. Het toenemend antisemitisme tegen het eind van zijn leven bracht hem tot de uitspraak: Es ist eine schwere Aufgabe, ein Deutscher und ein deutscher Schriftsteller zu sein, und noch dazu ein Jude. Hij stierf in Cannes in 1882. De vertaalster, Zenobie Catharina Caroline van Lennep (1820-1901), was een verre nicht van de schrijver Jacob van Lennep. L0095