Hollands arkadia of wandelingen in de omstreken van Haarlem. Haarlem, Adriaan Loosjes Pz, 1804[-1805]. [3 stukken met doorlopende katernsignering en paginering in 1 band]

Eerste druk van dit beroemde werk van Loosjes, verschenen in 1804 en 1805, in drie stukken. De auteur laat een gezelschap al wandelend door de omstreken van Haarlem allerlei historische, topografische en natuurhistorische bijzonderheden debiteren. De Haan noemt deze arcadia – sinds Johan van Heemskerks ‘Batavische Arcadia’ (1637) een veelbeoefend genre in Nederland – “een staalkaart van denkbeelden, een encyclopedie van achttiende-eeuwse wetenschap”. De wandelaars bezoeken achtereenvolgens Heemstede, Aerdenhout, Bentveld, Zandvoort, Overveen, Bennebroek, Hillegom, Schoten, Santpoort, Bloemendaal, Velsen, Schalkwijk, Nieuwerkerk, Penningsveer, Haarlemmerliede, Spaarnwoude, Spaarndam en Beverwijk. Aan het eind volgen – veelal ontbrekende – “Bijvoegsels”, waaronder een lijst van buitenplaatsen rond Haarlem met de namen van de bewoners in 1805 en lijsten van “bloemisten” en blekerijen uit dat jaar. Een belangrijk deel van de (ook financiële) waarde van het boek wordt gevormd door de grote kaart die er in is gevouwen: “Kaart van de omstreeken der stad Haarlem van de Beverwijk tot Hillegom”. Deze kaart werd in 1805 vervaardigd door de Amsterdamse graveur van landkaarten Cornelis van Baarsel naar een ontwerp van G. van der Paauw. Voorts bevat het boek vier fraaie prenten van F.A. Milatz: de Brouwerskolk, het slot van Heemstede, Duin en Daal en Beverwijk. Kaart en platen zijn – zoals meestal – handgekleurd. Tenslotte zijn er de vijf muziekstukjes, gecomponeerd door Jean Freubel (1763 – 1828), de orkestmeester van de Amsterdamse schouwburg. Over de herdrukken van het boek bestaat enige vaagheid: Landwehr noemt een herdruk uit 1807. De Haan spreekt van een tweede druk uit 1814 en een herdruk zonder jaartal uit 1830. Buisman noemt een titeluitgave zonder jaartal die hij vragenderwijs op 1812 stelt. De NCC noemt alleen de druk uit 1804. L2431